Het burgeramendement

Burgers participeren in de parlementaire democratie als ze een concrete bijdrage kunnen leveren en het einde in zicht is. Een stem uitbrengen, een handtekening zetten, een avond naar een inspraaksessie en zelfs een middag naar een burgerpanel of demonstratie incidenteel. Het is een afweging tussen inspanning en impact:

  • Een stem bij de verkiezingen geeft een redelijk gegarandeerde inbreng, het levert een andere burger een zetel in raad of Kamer op als genoeg anderen dezelfde mening zijn toegedaan.
  • Een handtekening zetten is een relatief kleine inspanning met potentieel de impact dat je ‘iets in beweging brengt’.
  • Een dagdeel opofferen is goed om je gehoord en gezien te voelen, inzicht in de speelruimte te krijgen, met de belofte dat de bijdrage ‘wordt meegenomen’ en daar begint het al te wringen.
  • Lid worden van een organisatie, zoals een partij of activistenclub vergt vaak ook een secundaire motivatie: het plezier samen te werken, te leren, te netwerken, carrière te maken. Ook heel concreet.

Maar om daadwerkelijk invloed te hebben staat de burger op een grote achterstand omdat er nauwelijks formele ingangen zijn voor een bijdrage met gegarandeerd resultaat. Het beleidsproces is oneindig complex en vooral langzaam. De procedures zijn voor een buitenstaander tamelijk ondoorgrondelijk, maar je moet wel alert zijn en snel reageren op kansen. Een groot netwerk dicht bij het vuur helpt daar bij, maar ook op dat professionele niveau wordt er door lobbyisten vaak veel tijd geïnvesteerd zonder de gewenste opbrengst. Je wint en verliest afwisselend, per definitie.

Daarom moet een nieuw instrument van participatie een concreet resultaat geven op een zeker moment met een voorspelbare uitkomst. Het burgeramendement voldoet aan alle eisen. Het vergt slechts een handtekening van 70.000 burgers en het resultaat is een speciek amendement op wetgeving. De burger kan dit in een paar minuten lezen en begrijpen.

Uitwerking

De duivel zit in de details. Als er om veel gegevens wordt gevraagd bij de ondertekening dan haken er schrikbarend veel burgers af. Dit is een te hoge prijs voor een onvoorspelbaar resultaat. Het is technisch goed mogelijk om te garanderen dat er geen handtekeningen door robots of dubbel worden gezet zonder de drempel te verhogen. Laat het niet aan ambtenaren over om dit dicht te timmeren, want dan gaat het fout door hun risicomijdende reflex. Laat het aan de burgers zelf om de inzameling van steunbetuigingen als geloofwaardig te presenteren aan de Tweede Kamer (statistische analyse, €0,01 per iDEAL, SMS, IRMA, papieren formulier, web of trust…). Het is goed als de gekozen technologie zèlf publiekelijk ter discussie staat en niet bevroren wordt tot ver in de toekomst.

Ook moet het amendement achteraf niet afgekeurd worden zoals nu vaak met het ‘burgerinitiatief’ gebeurt. Zelden levert dit instrument wat op. Dit zet veel kwaad bloed bij burgers die daardoor teleurgesteld worden. Een relatief grote investering blijkt het niet waard geweest.

Verder, de burger heeft broodnodig institutionele ondersteuning nodig; er moet al een organisatie bestaan voordat de burgers vragen om een amendement. Het is praktisch onmogelijk om met een ad-hoc organisatie tot een goed amendement en bijbehorende ‘lobby’ te komen. Stichting Petities.nl werkt graag met een dergelijke organisatie samen. Laat het geen ambtelijke dienst zijn die dit erbij krijgt. Dat betekent vaak risicomijdend gedrag met louter procedurele ondersteuning. Een aparte organisatie kan allerlei professionals (denk aan lobbyisten) uit verschillende hoeken aantrekken op korte termijn.

Daarom schrijf ik deze boodschap aan Tweede Kamerleden:

Geacht Kamerlid,

Donderdag stemt u namens de ___ over het mogelijk maken van een ‘burgeramendement.’ Bedenk: “Baat het niet, dan schaadt het ook niet.” Het is slechts een pilot. Maar als het slaagt telt uw naam mee in de parlementaire geschiedenis!

Wij:

  • Stichting Petities.nl,
  • de BVPA (beroepsvereniging Public Affairs) en
  • IkLobby: het nieuwe platform voor de burgerlobby,

ondersteunen en juichen dit initiatief toe.

De potentie van deze pilot voor een versterking van de parlementaire democratie is heel groot.

De potentiële schade bij burgers is kleiner dan die van een willekeurig ‘burgerinitiatief’. Petities.nl heeft er aan aantal begeleid. Het vergt veel van burgers om aan de eisen te voldoen en na grote inspanningen is het resultaat teleurstellend.

De potentiële schade voor het parlement is vergelijkbaar met het tijdsverlies van een regulier amendement dat geen minderheid haalt. Vergelijk het met een enkel Kamerlid dat 10% actiever is.Want in vergelijking met honderden amendementen jaarlijks van de Kamer zal het burgeramendement zeldzaam blijven en telkens nieuwswaardig zijn.

Daarmee is onze gedeelde verwachting dat dit het vertrouwen in de democratie dan ook zal vergroten.

INVLOED OP INPUT ÈN OUTPUT PARLEMENT
Wij verheugen ons ook vooral op het verhaal òver het burgeramendement dat door elk nieuwsbericht zal worden verteld. Het is hiermee wel degelijk mogelijk als burger om invloed te hebben op zowel de input als output van het parlement. Niet alleen door aandacht voor een kwestie te vragen (met een petitie), maar met het burgeramendement is nu ook de uitkomst te beïnvloeden door de uiteindelijke formulering ervan (iets) aan te passen.
De ervaring is dat burgers hun aandacht verliezen als hun petitie naar de Tweede Kamer gaat. Er is dan geen handelen meer mogelijk, dus is het ook niet nodig om te volgen wat er gebeurt: “we zien wel.” Als dit wèl mogelijk wordt dan is dat een fundamentele verandering: het is zinnig om te blijven volgen! Dat zal dan gelden voor veel meer onderwerpen, niet alleen dat wat met een petitie op de politieke agenda is gekomen.

UITWERKING
Voor de uitwerking hebben wij twee dringende aanbevelingen.

  1. Vul ‘70.000 ondertekeningen’ niet precies in, laat de burger het bewijs verdedigen (één superieure methode bestaat niet en technologie verandert) en reageer ruimhartig bij de acceptatie van het bewijs.
  2. Een bescheiden, maar wel onafhankelijk en neutraal platform, is nodig voor het ondersteunen van burgers. Om er te lezen wat er te amenderen is en voor advies en contacten bij een campagne en een lobby. Onze expertise en ons netwerk dragen we graag bij aan een dergelijk centraal punt.

ONS AANBOD
Petities.nl, de BVPA en IkLobby bieden aan om dit platform te dragen, zien meerwaarde in het vervullen van een kerntaak en denken ook dat het slagen van dit experiment daarbij gebaat is.

  • Petities.nl heeft aantoonbare ervaring met het effectief faciliteren van burgerpetitites. En daarmee met het ophalen en documenteren van grote hoeveelheden handtekeningen.
  • IkLobby heeft de ambitie om de fakkel in het proces voort te dragen door middel van het pro-actief begeleiden van burgerpetities richting een doeltreffende beleidsbeïnvloeding. Dit wil zij doen door het ondersteunen van de groep betrokken burgers, het vinden van een juist en kloppend verhaal en het koppelen aan een passende lobbyist via de BVPA.
  • De Beroepsvereniging voor Public Affairs heeft naast een grote groep leden die lobbyen op alle mogelijke dossiers ook een schat aan kennis en ervaring in het betrekken van derden bij ambtelijke en politieke beïnvloeding.

ACHTERGROND
Stichting Petities.nl biedt een neutraal petitieplatform en helpt burgers met hun petitierecht (lokaal, nationaal en Europees). Sinds 2005 zijn voor 20.000 petities 18 miljoen ondertekeningen verzameld op het platform. Het is (na stemwijzers in een maand met verkiezingen) de populairste politieke website. Mogelijk gemaakt door donaties, het vfonds, lokale overheden, het ministerie en heel veel vrijwilligerswerk. 

Er is 25 september 2020 over gestemd en op donderdag 25 februari 2021. Zie de verschillen in deze lijst met voorstemmen. De partijen die plots tegen zijn heb ik via Twitter gevraagd om uitleg: GroenLinks, SP, PvdA en FVD.

Partij25-9-202025-2-2021
D661919
PVVtegen20
GroenLinks14tegen
SP14tegen
PvdA9tegen
PvdD44
50PLUS33
DENK33
FVD2tegen
Krol11
Van Haga1tegen
Van Kooten-Arissenafwezig1
7051
Beide keren tegen
VVD32
CDA19
ChristenUnie5
SGP3