‘Vliegtickets weer flink duurder‘ stond 12 januari 2023 in Het Parool. Maar hoe ga je met de trein naar Griekenland?
Met de nachttrein
Wil je zo snel mogelijk aankomen in Griekenland en de reis er naartoe niet als bestemming zien, dan neem je in München of Stuttgart de nachttrein van het Oostenrijkse NightJet naar Italië. Daar de boot naar Griekenland. Zie de perfecte uitleg van Seat61.com hoe je met ‘option 2’ naar München kan reizen vanaf Amsterdam CS. Option 1 gaat dus niet op, want dat is de nachttrein naar München. Dat is een optie als je overdag door de Alpen wil met de trein om van het uitzicht te genieten. Kan ook, wanneer de nachttreinen uitverkocht zijn, als variant op het onderstaande verhaal.
Dit is dus het schema om direct in Griekenland te komen:
- Dag 1. Overdag onderweg vanuit Nederland naar München om de nachttrein naar Bologna te pakken.
- Dag 2. Uitstappen in Bologna en verder naar Ancona (of Bari!), ’s middags de boot naar Patras (13:30, 15:00 of 16:30 op piekdagen ook 19:00) zie tijden bij Superfast.
- Dag 3. Aankomst in Igoumenitsa of Corfu (’s morgens) of Patras (12:00 of 15:00). Daar auto huren, fiets kopen (huren?) of met de KTEL-bus verder.
Niet via Venetië
In Venetië kan je ook de boot naar Griekenland nemen, maar dan ben je disproportioneel langer onderweg terwijl de treinverbinding tussen Venetië en Ancona goed is. Of nog zuidelijker, Bari. Naast dat treinkilometers natuurlijk beter zijn voor het milieu dan zeemijlen. Vergelijk je de prijs van Venetië-Griekenland met Ancona-Griekenland dan zie je dat Ancona goedkoper is. En Bari nog goedkoper èn frequenter. Ook een eventuele hotelovernachting daar is goedkoper. Ancona en Bari zijn minder populair bij de toeristen dan Venetië.
Daarnaast is de verbinding tussen het treinstation in Venetië en de bootterminal ook beroerd en kostbaar. De trein komt namelijk aan in Venetië Santa Lucia (prachtig verder, daar niet van), maar je moet uitstappen in Venetië Mestre (op het vasteland). Dus weer 10 minuten ’terug’ met een regionale trein en dáár moet je voor €40 à €50 een taxi nemen naar de veerboot-terminal. Een taxirit van een kwartier over een eindeloos industrieterrein met veel te veel rotondes. Er schijnt ook een bus te rijden.
Die terminal is ook nog eens enorm uitgestrekt. Daar sjok je na de check-in, verder mag de taxi niet, met al je bagage (onder de brandende zon in de zomer) een kilometer tussen de opgestelde wachtende vrachtwagens over een asfaltwoestijn. Onvergelijkbaar met dezelfde afstand in een stadje lopen. Niet fijn.
In het hoogseizoen kan je met een boottaxi vanuit Venetië in een half uur ook dichtbij de terminal komen, bij een camping in de buurt, maar dan nog moet je minstens een half uur naar en op die terminal lopen. Geen ervaring mee.
Het is hier vooral ingericht op een massa auto’s (met name vrachtwagens) voor ze de boot op kunnen. Incidenteel lopen jonge backpackers hier kwiek tussendoor (ze mogen gratis op het dek slapen met hun interrail-kaarten).
Anderzijds, liever hier lopen dan op Schiphol. Je koffertje ratelt hier over grof asfalt in plaats van geruisloos over de tegeltjes van winkelcentrum Schiphol. Je bent gezond buiten in beweging en je kan hier niks ongezonds kopen als je dat zou willen. De fles water die je natuurlijk veel eerder zelf hebt gekocht is nu extra zwaar maar wel noodzakelijk. Pas in de boot is weer wat te koop. Bij de check-in is alleen een frisdrankautomaat, geen supermarkt of wat dan ook.
Wel via Ancona
Via Ancona dus. Of Bari. De havens zijn hier nog wèl middenin de stad. Voor maximaal €12 ben je met de taxi bij de check-in. Met de bus vanaf het station kan ook in Ancona. Oude bus, de buschauffeur laat duidelijk weten dat het je eigen keuze is om wel of niet voor €2 een kaartje te kopen. Als je graag een kaartje wil kopen dan vindt hij dat okay. Je kan ook de nacht alvast in een hotel in Ancona doorbrengen als je met andere treinen komt, zie hieronder. Vanaf de check-in naar de boot is er in principe een gratis shuttle met een bus nummer 20. Een moderne met airconditioning. Weinig andere voetgangers in de bus. Maar als jouw boot met vertraging vertrekt rijdt die shuttle soms niet. De tijden ervan veranderen namelijk niet mee met de gewijzigde vertrektijden van de boot is mijn ervaring. Als je met de taxi komt moet je dus eerst checken of die shuttle er is. Zo niet, beloof de taxichauffeur dan dat je na de check-in weer een ritje wil maken en dan blijft hij hopelijk. Na de check-in moet je nog een flink stuk over het haventerrein naar de boot. Hier is wel grotendeels een smalle stoep (op sommige stukken totaal niet), maar de vrachtwagens, auto’s en taxi’s denderen vlak langs je als voetganger. Het is niet altijd duidelijk waar je moet lopen en als je niet oplet loop je verkeerd in de wirwar van wegen. De borden zijn voor automobilisten neergezet en die mis je makkelijk omdat je aan de veilige kant van de drukke straat zonder stoep wil lopen. Dus mis die shuttle niet. Als voetganger op de boot ben je doorgaans toch in een minderheid, de meesten komen met de auto. Uiteindelijk kom je bij de Port Authority uit waar je een doorgang moet vinden door het hek (om id-kaarten te laten zien) en naar de boot te kunnen lopen (niet zo ver als in Venetië dus). Gek eigenlijk, dat de automobilisten dat niet hoeven.
Als je tijdens het hoogseizoen wacht tot je naar binnen mag dan zie je heel veel voetgangers dringen bij de loopplank naar binnen en er staan er ook veel op de kade. Dat zijn de passagiers van de auto’s. Vrouwen met kinderen vooral. Ze laten het rijden over het autodek en het tussen auto’s en vrachtwagens door kruipen in de buik van het schip over aan een ander. Als je een hut hebt geboekt hoef je niet te dringen. Het naar binnen dringen is vooral voor wie een goede zitplaats wil bemachtigen of hoekje om een matras op te blazen. Want die plekken zijn niet genummerd of te reserveren maar wel belangrijk voor een goede nachtrust. Lekker goedkoop in vergelijking met een hut overigens.
Of via Bari
In plaats van Ancona kan je ook nog wat langer in de comfortabele trein zuidwaarts vanuit Bologna blijven zitten. In prijs verschilt dat niet zoveel maar in tijd wel. Wat geldt voor vertrekken vanuit Ancona in plaats van Venetië geldt nog meer voor Bari. Praktisch duurt de oversteek vanuit de hak van de laars van Italië naar Griekenland een avond en een nacht. Extra voordeel is ook dat je dan minder kans hebt op hevige deining op zee. In de zomer sowieso al zelden het geval, maar ik heb wel eens sterke wind meegemaakt nu met de rare natuurfenomenen de laatste jaren door klimaatverandering.
| Patras | Venetië | Ancona | Bari |
| heenweg | 34 uur | 23,5 / 24 / 25 uur | 16,5 uur |
| terugweg | 33 of 32 uur | 21,5 /24/ 25 uur | 14,5 uur of 15 uur |
Maar als je vanuit Bari wil oversteken naar Griekenland dan lukt het vanuit Nederland niet met de nachttrein tot Bologna. Beter kan je dan met de nachttrein in Venetië aankomen (vanuit Stuttgart) en dan overstappen op de rechtstreekse trein naar Bari (met een uurtje ertussen) als je boot om 19:30 vertrekt. Met de boot van 12:00 of 13:30 lukt het niet. Dan moet je een hotel nemen zodat je ’s morgens op tijd in Bari op de kade bent.
Varen vanaf Bari betekent dat je ’s middags om 13:00 aankomt als je de avond ervoor vertrekt. Genoeg tijd om diezelfde dag nog op je eerste bestemming in Griekenland aan te komen.
Auto’s domineren, kom met de trein
Waarom is de afstand tussen de check-in en de boot zo enorm? Omdat bijna alle passagiers met een auto komen. Bij de check-in ver van de boot is wel ruimte voor die auto’s voordat ze zich op de kade voor de boot opstellen. De boot kan niet op tijd vertrekken als er een paar auto’s in de rij staan waar de tickets niet van kloppen. Het is daarom logisch dat die check elders moet zijn.
Je moet ook af en toe herhalen dat je geen auto bij je hebt, want dat is de afwijking van de norm. Bij aankomst van de boot in Patras sta je ook buiten het seizoen met maar een paar dozijn te wachten tot de deur naar de trap beneden open gaat. De meeste mensen kruipen in hun auto en gaan in Igoumenitsa al van boord. De rest van het stuk rijden ze liever over land in plaats van op halve snelheid met de boot. De meeste van de wachtenden voor de loopplank naar buiten stapt alsnog in de auto, bijvoorbeeld een van de twee ouders om niet met de kinderen over dat enge autodek tussen auto’s en vrachtauto’s door te wurmen. Superstom dat ze de roltrap bij het aan boord gaan wel aanzetten, maar niet als je van boord gaat. Vast door veiligheidsvoorschriften. Lift is er niet. Dus je tilt je een breuk aan je bagage, dat is een onaangename verrassing. Ik heb het nooit gevraagd, maar ik denk dat het personeel wel helpt als je het niet zelf kan tillen en als laatste van boord gaat. Laatste keer zag ik de roltrap wel aan (op de Superfast II) dus er zijn geen veiligheidsregels die het verhinderen lijkt het.
Pas op dat het door de gehaaste bewegingen (aansluitende trein halen in Ancona) in een rommelige, drukke omgeving niet alsnog in je rug schiet, dat overkwam mij eens.
De passagiers die zonder auto komen zijn ‘bijvangst’. Voor een dozijn voetgangers gaan ze niet een loket op een fijnere plek openen. Laat ze naar ‘de automobilisten check-in’ komen. Maar als we massaal met de trein komen komt er vast wel een check-in op het station met een bus rechtstreeks naar de boot! Of een loketje vlakbij de boot. Er is zelfs een verlaten treinperron pal naast de boot die weer in gebruik kan worden genomen. Dus kom massaal met de trein! Eigenlijk zou het logisch zijn als er een veerboot komt die alleen voetgangers vervoert. Aansluitend op de trein. Veel beter voor het milieu! Gewoon in Griekenland een auto huren.
Met treinen overdag kan ook
Je kan ook op allerlei manieren met verschillende treinen naar Ancona komen en zo nog wat steden aandoen onderweg. Dan maak je van de reis ook (een deel van) de bestemming. Je kan via Venetië met de trein Italië binnenkomen of via Milaan. Misschien ook via Genua (nog geen ervaring mee). Op de interrail-kaart kan je makkelijk zien hoe de spoorverbindingen lopen. Die kaart als PDF is sowieso handig om onderweg bij je te hebben.
Bologna is het treinknooppunt waar je altijd langs komt op weg naar Ancona of Bari. Reserveer een Frecciarossa! Dat zijn fijne treinen, alleen wel volledig uitverkocht als je die op het laatste moment probeert te nemen. Als je met interrail reist kan je stoelen reserveren via een geheime omweg: deze website van Italiarail.com. Het ziet er raar en onbetrouwbaar uit, maar het werkt echt. Wel veel duurdere reserveringen dan bij de treinen in Duitsland, Zwitserland of Oostenrijk. Waarom? De reservering is onafhankelijk van de afstand en veel treinreizigers in Italië reizen helemaal noord-zuid en andersom, dus die willen zich graag verzekeren van een plek. Dat verklaart het. Om dezelfde reden zijn die treinen ook zo betrouwbaar en populair. Het bijbehorende ‘netwerk’ is heel simpel. Voornamelijk noord-zuid verbindingen, niet een heel web zoals in Duitsland met veel aansluitingen die allemaal mis kunnen lopen omdat een machinist zich op het laatst ziek meldt of door al het achterstallige onderhoud deze dagen.
Interrail of losse kaartjes?
Dit is enerzijds een rekensom die je kunt maken op basis van wat bahn.de of oebb.at je voorschotelt als prijzen voor losse kaartjes, maar andersom ook een afweging van comfort. Als je een interrail neemt kan je makkelijker van route veranderen (gedwongen of niet). Dat reist gewoon veel ontspannender. Op deze afstand is het verschil tussen 1e en 2e klas ook niet zo groot in prijs. Je maakt er immers goed gebruik van en zo vergroot je wel het comfort en de kans op vrije stoelen. Als je wil mengen met de locals kies je 2e klas. Overigens hoef je geen interrail te nemen uit vrees voor gemiste verbindingen. Je mag de eerstvolgende trein op je route nemen als je trein vertraagd of uitgevallen is. Hoewel je dan niet altijd een zitplaats hebt. Ik heb het nog nooit meegemaakt, maar ik ken de verhalen. Ik weet eigenlijk niet of dat op de Frecciarossa ook geldt. Maar daar nog nooit een vertraging mee gemaakt.
De interrail-app is wel een intelligentietest. Ga er even voor zitten om die te begrijpen. Zodra de dienstregelingen bekend zijn kun je daar de verbindingen die je wil gebruiken alvast inladen. Pas op de dag van reizen zelf kun je op de ‘create ticket’-knop tikken. Als je er lol in hebt went het snel. Als je het gemak van een vliegticket zoekt dan gooi je met deze app al snel je telefoon tegen de muur uit frustratie. Maar ja, losse treinkaartjes zijn ook lastig en een vergissing of pech daarmee kost geld.
Boot: Superfast/ANEK
Voor de bootverbinding ben je afhankelijk van Superfast/ANEK. Dat zijn twee bedrijven die één bedrijf zijn/worden. Er schijnt een familiebedrijf uit Kreta achter te zitten dat al het personeel uit hetzelfde dorp haalt. Zo lijkt het in ieder geval wel. Ze sjokken met lange gezichten zonder toeschietelijkheid of plezier over de boot. Het eten is matig, vooral in vergelijking met wat je ook maar in Italië hebt gegeten. Het is in het genre ‘grootkeuken’, maar dan veel duurder. De reis is verder heerlijk (als je een hut neemt met raampje). Lees de boeken die je nog wilde lezen of lees het internet dankzij de wifi voor €15. Streaming video kijken kan je wel vergeten natuurlijk, daar is de verbinding te zwak voor, dus vergeet niet tevoren te downloaden.
UPDATE: ANEK failliet, Superfast neemt ANEK-routes over. In 2023 ging ANEK (bijna?) failliet en de Griekse autoriteiten gunnen de routes die ANEK had tussen Italië en Griekenland aan Superfast. Dat is goed nieuws, want Superfast is wel okay (hoewel ook slecht en te duur eten).
Igoumenitsa/Corfu
In Igoumenitsa kan je een KTEL-bus nemen verder het land in, net zoals in Patras. Die bussen zijn goedkoop en komen overal. Klinkt als een nationaal bedrijf, maar het zijn weer 62 aparte bedrijven die de lijnen uitbaten. Misschien een beetje zoals in Nederland tot 1927 voordat de lijnen met vergunningen werden verdeeld?
Je kan in het hoogseizoen ook ietsje voor Igoumenitsa al van de boot in Corfu. Dan ben je gelijk al op een Grieks eiland. Zie de website van Superfast. Vanaf Igoumenitsa zijn er ook veerboten naar Corfu.
Patras
Er is een spoorlijn Patras-Athene-Thessaloniki in aanbouw, maar op het moment is alleen het stuk Athene-Thessaloniki operationeel met een comfortabele intercity van de Italiaanse spoorwegen (yeah!). Voor het stuk Patras-Athene moet je nog een stuk (langs de spoorlijn in aanbouw) met een trein-vervangende bus van de spoorwegen tot Kiato en dan kun je verder met de soort trein zoals de provinciale treindiensten in Nederland die rijden. Het treinstation van Athene is een lachertje voor zo’n grote stad. Het is niet te vergelijken met het centrale station zoals we dat gewend zijn in het grootste deel van Europa: in het hart van de stad en de stad is er omheen gegroeid. In veel gevallen stap je al eerder over op het grote metronetwerk en krijg je dat station nooit te zien. Je mist er niks aan.
Of je vanuit Patras met KTEL, Hellenic Train of huurauto verder gaat, je zal toch eerst voor een tientje een taxi naar het centrum moeten nemen vanuit de haven. Hoewel je een autoverhuurder vast kan vragen je op te wachten met de auto. Er is ook een lokale stadsbus maar de dienstregeling heb ik niet kunnen achterhalen. Ik heb ook nooit een bus zien vertrekken rond de tijd dat ik aankwam.
Het KTEL-busstation, treinstation en AVIS autoverhuur zitten allemaal vlak bij elkaar omdat de oude haven daar was. De toekomstige treinverbinding met Athene en verder zal in de toekomst wel in deze nieuwe haven uitkomen. Voor de cargo alleen al is dat commercieel interessant, dan hoeven die schepen niet om de Peleponnesos heen te varen.
En wat kost dat?
Afhankelijk van wanneer je reist en je gezelschap. Kinderen onder de 12 zijn gratis in de trein bij interrail en sommige kaartjes. Maar reserveringen natuurlijk weer niet.
Tussen oktober en april zijn er eigenlijk alleen vluchten naar Athene terwijl trein en boot het hele jaar door gaan en de boot goedkoper is in die periode. Maar vaart altijd, zelfs tijdens de pandemie, want de vrachtwagens moeten met de boot mee.
Op je boottickets kun je ook een vroegboekkorting krijgen als je voor 28 februari boekt voor later dat jaar. Boeken voor het volgende kalenderjaar kan gek genoeg pas vanaf november. Als je na 1 januari terug reist zet je de retourdatum op een dag na de vertrekdatum maar nog wel in hetzelfde jaar en bel je eind november om dat te veranderen.
Het is mij buiten het hoogseizoen gelukt om het steeds duurdere Transavia op prijs te verslaan dankzij interrail. Vooral dankzij de Sail&Rail-aanbieding. Ga helemaal naar beneden op die pagina en daar staan de prijzen verstopt voor als je een interrail hebt genomen. Met een interrail heb je ook korting op de NightJet, maar dan moet je nog wel dure reserveringen voor die bedden maken. Ook dan kan het in combinatie met de korting die je krijgt op de bootreis nog uit.
UPDATE: dit jaar, in 2024, kocht ik losse kaartjes in plaats van Interrail. Dat bleek honderden euro’s goedkoper. Het is afhankelijk van met wie je reist. En in Italië kon ik geld besparen met een Trenitalië kortingkaart.
UPDATE2: op de verbinding van/naar Ancona of Venetië is het mogelijk om het vieze eten te ontlopen. In het restaurant kan je goed eten voor ongeveer dezelfde prijs als bij het buffet. Ze hebben een eigen keuken ook. Maar de porties zijn kleiner, geen grote kwak pasta of friet zoals aan het buffet, en ze rekenen erop dat je veel wijn bestelt.