Reactie op Meerjarenplan Fiets van Amsterdam: “Comfortabel doorfietsen” door groene golf

Amsterdam schrijft op pagina 26 van het Meerjaren Plan Fiets:

 

SNELLE ROUTES

Veel fietsers hebben een voorkeur voor een constante snelheid zonder veel tussenstops. Daar maken we werk van. Fietsers krijgen snellere routes op het Plusnet Fiets. Ook komen snelle routes binnen bereik door etsers meer voorrang en meer opstel- ruimte te geven bij verkeerslichten.

Comfort is niet alleen korter wachten. We willen helemaal niet wachten. Fietsen is een evenwichtskunstje die je niet wil onderbreken, je wil in beweging blijven.

Maar wat we als fietser wel heel goed kunnen doen is ietsjes langzamer of sneller fietsen. Als we op tijd instructies krijgen via een oordopje die in onze telefoon zit, dan kan dat goed. Onze telefoon weet wel hoe snel we fietsen. Als we onze bestemming opgeven weet de telefoon ook welke verkeerslichten we als hindernis zullen hebben. Maar we hebben er niets aan als de wachttijden pas te zien zijn als we bij het verkeerslicht zijn! Die moeten dus in real-time als data voor alle verkeerslichten gepubliceerd worden via internet. Dan is het aan de bouwers van een app om daarmee aan de slag te gaan. Ook Tomtom en dergelijke kunnen dat voor  automobilisten in hun navigatiesystemen inbouwen zodat automobilisten instructies krijgen om wat langzamer te rijden om een groene golf te pakken. Dat geeft een rustiger en veiliger verkeersbeeld.

Als gebruikers van dergelijke software een sticker achterop hebben waarmee ze dat laten weten dan zullen anderen daar op aanhaken. Dan kan je fietspeletons verwachten die op een groene golf door de stad fietsen. Als voetganger zal je dan niet oversteken.

De fietser die niet investeert in app en telefoon kan gewoon als ‘free rider’ profiteren van degenen die dat wel doen.

Het enige waar Amsterdam in moet investeren is extra hardware in de kast met electronica bij de verkeerskruising die de verkeerslichten aanstuurt. Mogelijk moet het GVB minder de verkeerslichten kunnen beïnvloeden. Maar dat een aanstormende tram een verkeerslicht gaat beïnvloeden is ook wel weer uit te rekenen als de GPS-positie van trams wordt meegenomen in de berekening van de app. Die moet dus ook in real-time beschikbaar zijn als dat niet al zo is.

Petitie-offensief vóór politieke versplintering

Op 2 februari 2017 starten Arnout Maat (politicoloog en auteur van ‘De particratie’) en Reinder Rustema (oprichter Petities.nl) een petitie-offensief, waarmee kiezers kunnen aangeven dat zij willen stemmen op één van de twintig nieuwe partijen die meedoen aan de verkiezingen.

Dit moet nieuwe partijen een optimale kans op een zetel te geven. Rustema: ‘’Als je op 14 maart ziet dat er ruimschoots 60.000 ondertekenaars zijn voor een partij, dan kan je daar op stemmen zonder veel gevaar dat je stem verloren gaat. Zoveel stemmen zijn er immers nodig voor een zetel.’’

Volgens Rustema en Maat is het stemmen op een nieuwe partij nu een te grote gok.

“Burgers kunnen nu campagne voeren voor de nieuwe partijen,” zegt Rustema. Vooral de grote partijen krijgen de aandacht tijdens de campagnetijd, binnen een frame van dreigende ‘versplintering’. Maat: ‘‘Uiteindelijk kiezen we op 15 maart niet de premier, maar onze volksvertegenwoordiging. Nieuwe partijen kunnen van toegevoegde waarde zijn.’’

De 20 petities gericht aan de 20 partijen staan vandaag onder de ‘nieuwe petities’ op https://petities.nl

Ondertekenen kan ook ‘geheim’, waarbij de buitenwereld niet je naam kan zien.

Maat (1992) schreef het boek ‘De particratie’ met een kritiek op de verstrekkende macht van politieke partijen. Rustema (1972) bepleit daarom een ‘burgerregering’ met burgers die bij de Tweede Kamer solliciteren.

Problematische premisse Vitale Lokale Samenlevingen

Recent struikelde ik over een missiestatement. Als die al problematisch is, waarom tijd stoppen in die missie? Het Mission Statement van Vitale Lokale Samenlevingen begint met:

Eenzaamheid, armoede, segregatie, schulden, onveiligheid, radicalisering, werkloosheid en ongezonde levensstijl… al deze problemen nemen in de lokale samenleving een tastbare vorm aan. Officieel zijn er vele voorzieningen die bij het aanpakken van deze problemen moeten helpen, maar steeds meer Nederlanders merken aan den lijve dat ze niet goed werken. Geen wonder dat het wantrouwen tegenover logge bureaucratische organisaties en ‘de politiek’ steeds breder wordt. Juist burgers die op deze voorzieningen zijn aangewezen voelen zich door die organisaties en door de overheid in de steek gelaten. Dat is weinig behulpzaam bij het streven om de participatiesamenleving van een positieve invulling te voorzien.

Toch denk ik niet dat deze problemen met het werk van vrijwilligers met allerlei mooie projecten opgelost kan worden. Waarom toch de politieke weg negeren? Daar gaat nota bene veel belastinggeld naar toe.

  • Eenzaamheid. Dat is doorgaans verbonden met werkloosheid, vooral van ouderen die geen kans maken op de arbeidsmarkt, er plots af gegooid worden of werkzoekenden die niet goed gekwalificeerd zijn. Typisch een politiek probleem.
  • Armoede. Geen toelichting nodig, dat is een politiek probleem bij uitstek.
  • Segregatie. Ook gekoppeld aan de arbeidsmarkt.
  • Schulden. Grote groepen mensen hebben moeite met veel keuzevrijheid. Als een overheid niet paternalistisch is, dan is dat een feest voor een deel, maar een drama voor anderen. Politiek dus.
  • Onveiligheid. Is vooral een kwestie van definiëren. Statistisch leven we in een veilige samenleving, nooit eerder was het zo veilig. Maar het wordt niet door iedereen zo ervaren. Ook dat is politiek.
  • Werkloosheid wordt onder andere veroorzaakt door de hoge prijs van arbeid. Sommige beroepen kunnen niet uit, door te hoge loonkosten. Terwijl ze wel gewenst zijn, gewaardeerd worden en voor arbeidsvreugde zorgen. Politieke keuze dus.
  • Ongezonde levensstijl klinkt als een keuze. Maar vaak gaat het niet om keuzes, maar is het de omgeving die gedrag dicteert. Als individu is het heel moeilijk om daar tegenin te gaan. Politieke keuzes dus.

Als de premisse niet deugt, dan is het moeilijk om verder te lezen:

En toch is dit maar het halve verhaal. Want in diezelfde lokale samenleving zijn talloze burgers,  professionals, ambtenaren en bestuurders aan het werk die iets voor hun medemensen willen betekenen. Ze gaan in tegen de regelzucht, de machtsuitoefening en het systeemdenken dat kenmerkend is voor veel van onze voorzieningen.

Als die burgers, professionals, ambtenaren en bestuurders echt iets “voor hun medemensen willen betekenen” moeten ze de problemen goed benoemen en op het juiste niveau aanpakken. Als de uitwassen van wetgeving ongewenste gevolgen hebben voor de voorzieningen, pas dan die wetgeving aan zodat de systemen werken en de professionals hun werk kunnen doen. Maar ga niet rommelen in de marge om symptomen te bestrijden. Dat laatste geeft mogelijk wel meer bevrediging omdat je tastbare resultaten ziet, terwijl een politieke strijd pas op de lange termijn wat oplevert. Onbevredigend voor een individu. Als het je lukt om politiek iets te veranderen dan is de impact landelijk en vaak ook voor lange termijn.