Gepubliceerd in Trouw op zaterdag 17 juni 2017 en in het Engels verder uitgewerkt op de Halfbakery
Alweer even geleden presenteerde Trouw vier opties voor de groei van Schiphol (19 mei), maar de krant vergeet daarbij een heel aantrekkelijke optie te noemen: rijdende hotels op het spoor. Kijk naar het vertrekbord op Schiphol en je ziet Europese bestemmingen die bereikbaar te maken zijn met de trein, maar dat nu niet zijn. Er zijn genoeg mensen die eigenlijk niet (meer) willen vliegen maar dat nu doen omdat het niet anders kan. Het alternatief over spoor is om politieke redenen duur gemaakt door nationale spoormaatschappijen. Europa zet sinds 1991 dogmatisch in op (dure) hogesnelheidstreinen en in Duitsland en Frankrijk verdwijnen de nachttreinen.
Alleen Oostenrijk zet wel in op nachttreinen. Niet verbazend, want er is geen industrie die een ICE of TGV maakt daar. De nachttreinen worden in Duitsland en Frankrijk kunstmatig uit de markt geprijsd omdat er voor het gebruik van het spoor door privatisering van het spoor ‘marktprijzen’ worden gevraagd. Omdat nachttreinen ‘te duur’ zijn worden de nu afgeschreven wagons uit de jaren tachtig vervangen door energieslurpende hogesnelheidstreinen.
Prijsvechters
Daarnaast zit er op vliegtickets geen BTW; op internationale treintickets zit zelfs 21% BTW. Op kerosine zit geen accijns en op elektriciteit voor nachttreinen zit geen korting. Terwijl de vieze zware industrie wel grote voordelen krijgt om de werkgelegenheid te behouden.
Net zoals Oostenrijk zou Nederland in moeten zetten op nachtttreinen, maar dan niet via een NS zoals daar. Door via de EU het spoor voor internationale prijsvechters open te stellen kan de trein net zo populair worden gemaakt als het vllegen nu.
Europa ligt vol met duur spoor dat ’s nachts weinig wordt gebruikt. Ooit domineerden dure nationale vliegmaatschappijen de lucht zoals nationale spoorwegmaatschappijen het spoor nu. Laat daarom nieuwkomers met eigen low-cost concepten komen, met eigen stations, waar je direct in je eigen treincoupé kan stappen. Met je online gekochte code open je je easyTrain of Ryanrail-hoteldeur. In je eigen hotelkamer op wielen hoef je niet snel te gaan, want je slaapt toch. Zo heb je niet het gedoe van het vliegen en het comfort van een hotel. Andere passagiers zie je alleen op het perron bij het in- en uitstappen. Vliegtuigen kunnen nooit vliegen op groene stroom, maar de trein is nu al CO2-neutraal. Als de politieke wil er is, kun je ook emissievrij reizen binnen de EU, met hulp van de markt.
Reinder Rustema – Amsterdam
Zie ook een verdere uitwerking op de Halfbakery
