Welke auto’s mogen erdoor?

Van de afdeling Onderzoek en Statistiek kreeg ik een vragenlijst omdat ik er ingeschreven sta voor een panel. Dit is een interessante vraag:

“Voor welke doelgroepen zou volgens u een uitzondering moeten worden gemaakt zodat zij wel met de auto toegang krijgen tot een straat of gebied met een verkeersfilter?”

Let wel, het gaat hier om een straat of een gebied met een verkeersfilter. Dus niet de hele stad. Een gebied met een verkeersfilter heeft, zoals ik de gemeente ken, een bijbehorende vorm. Een soort eiland zeg maar. Hoe dan ook, het is een klein gebied.

Daarom lijkt het me goed vol te houden dat geen enkele auto toegang moet hebben. Denk aan de autovrije wijken die al bestaan: de Waterwijk/Ecowijk of Het Funen.

Het is lastig om er via streetview een kijkje te nemen omdat de auto die streetviewbeelden maakt er geen toegang heeft. Google heeft eens een camera te voet in de Ecowijk beelden laten maken.

Duidelijk lijkt me. Geen van de genoemde behalve de nood- en hulpdiensten. Maar die mogen overal komen. Dat gaf ik dus als toelichting:

het gaat hier om een min of meer natuurlijk gebied begrijp ik. Dan denk ik aan de Waterwijk/Ecowijk in Westerpark of Het Funen/Funenpark in Oost. Geen auto’s dus, maar brandweer en ambulance mogen altijd overal komen. Dus die hoef je niet apart te noemen, die kan je onmogelijk buiten sluiten.

De volgende vragen waren: “Zou u voorstander zijn als een dergelijk verkeersfilter in uw eigen straat of buurt wordt toegepast?” (ja) en “Beschikt uw huishouden over een eigen auto?” (nee).

Het ging verder met “Hoe beoordeelt u de maatregel 30km/u?” (zeer positief) en toelichting:

Het is goed doordacht. Wegen zijn herkenbaar als 30km/u op basis van kenmerken. Helaas moeten nog veel wegen omgebouwd worden om aan de kenmerken te voldoen. Dat kan wat mij betreft eenvoudig door langsparkeren in te voeren.

“Heeft u ooit een deelfiets gebruikt?” was een volgende vraag (exclusief ov-fiets).

Mijn antwoord: “nee, nog nooit en ik ben niet van plan dit te doen”

“Waarom heeft u nooit een deelfiets gebruikt?”

Mijn antwoord “ik heb mijn eigen fiets beschikbaar” en “ik zie geen voordelen in het gebruik van de deelfietsen voor mijn specifieke behoeften” met als toevoeging “het is overbodig commercieel gebruik van de overbelaste openbare ruimte, laat ze een fietsenstalling huren.”

“Waar denkt u als eerste aan bij een touringcar?” (Maximaal drie woorden.)

Mijn antwoord: “waarom geen tram?”

“In hoeverre ervaart u in Amsterdam overlast van touringcars?”, enige overlast

“Wat voor overlast ervaart u van touringcars in Amsterdam?”: verkeersonveiligheid, overlast door in- en uitstappers, overlast door wachten met draaiende motor, overlast door de ruimte die ze innemen, stank, anders, namelijk: kannibalisering van het openbaar vervoer.

“Welke voordelen ziet u van touringcars in Amsterdam?”

Mijn antwoord: ik zie geen voordelen van touringcars in Amsterdam

Roger Scruton

Roger Scruton (1944-2020) is als conservatief een soort ideologie-fluisteraar voor politici op de uiterste rechtse flank van het politieke spectrum begreep ik uit een recensie van het boek van Marijn Kruk ‘Opstand‘ (nog niet gelezen).

Toen Scruton in 1968 de opstanden in Parijs zag vanuit zijn appartement was hij tegen de Verlichting, voor de natiestaat, het christendom, het ‘eigene’, de monogamie, tegen het individualisme, voor politieke ‘deugdzaamheid en gehoorzaamheid’, voor traditie en voor hiërarchie lees ik.

Verlichting. Gaat af op de feiten. Met de toevoeging dat massaal gevoelde emoties ook feiten zijn, ja natuurlijk. Het gaat om de feiten!

De natiestaat. Is een construct uit de 19e eeuw vooral. We zitten ermee op gescheept en omdat het een monopolie op geweld heeft in combinatie met allerlei sturende instituties zoals het onderwijs en natuurlijk wetgeving is dit een belangrijk instituut. Maar liefst geen grote natiestaten en vooral in samenwerking met andere, zoals in de EU. Samenwerkingen gebaseerd op, democratisch gecontroleerde, machtsdeling. Daar ontbreekt het vaak aan.

Het christendom. Ook iets uit het verleden dat heel erg structerend is geweest voor hoe we leven nu. Als product ervan zie ik allerlei zinnigs erin. Constructies als vergeving, eerlijkheid, vertrouwen, leven voor elkaar enzo. Het heeft ook veel leed veroorzaakt, vooral door instituties die ermee aan de haal gingen. Laat religie vooral een privé-zaak zijn, sommige mensen hebben er baat bij. En ik schat het toch in als eentje die beter scoort als religies met een grote nadruk op het hiernamaals en sterven voor de religie als martelaar en dergelijke quatsch.

Het ‘eigene’. Mwah, allemaal culturele constructies. Niet onbelangrijk, wel om rekening mee te houden, vooral als je internationaal samenwerkt. Maar vaak vol met irrationele gekkigheid. Binnen de perken houden en goed over nadenken om te beheersen en het beste eruit over te nemen. Maakt toerisme en culturele uitwisselingen wel leuker, vooral als je het verband met de geografie en geschiedenis ziet.

Monogamie. Ook een constructie die vooral afhankelijk is van je persoonlijke geschiedenis, opvoeding. Als je de mazzel hebt dat het bij je past dan heb je het makkelijker dan dat je de afwijking van die norm moet inkaderen met afspraken waar alle betrokkenen mee akkoord gaan. En dan nog is het de vraag of daarbij geen machtsmisbruik speelt, echt zeker weten doe je het nooit.

Individualisme. Als het geëxploiteerd wordt door een industrie die individuen meuk verkoopt of een politiek die burgers louter aanspreekt op hun egoïstische eigenbelang, dan niet. Maar op een intellectueel niveau is individualisme toch echt belangrijk voor vrijheid in denken. Zelfs zo’n meneer Scruton is een individualist, anders komt hij niet tot het schrijven.

Politiek gehoorzaamheid. Dat kan echt niet. Politiek draait juist om conflict. Groepen mensen escaleren hun ideologische conflicten via vertegenwoordigers naar een politiek niveau waar ze met debat de verschillen tot een compromis brengen zodat we weer een stapje verder komen en doormodderen als mensheid. Gehoorzaamheid klinkt heel eng, want dat suggereert gelijk dat de richting van een enkeling of groepje komt die het beter weet. Zodra een minderheid veel macht heeft gaan ze dat misbruiken, humans be like. Niet doen dus, niet gehoorzaam zijn maar in debat blijven.

Traditie. Tradities kan je uitvinden en weer afdanken. Is een leuk spel, maar doe niet alsof er een superieure wijsheid in verschuilt zit. Het is een product van mensen en hun geschiedenis. Veel tradities kunnen overboord omdat ze te massaal omarmd worden en onverstandig blijken.

Welke maatregelen tegen overtoerisme?

De enige manier om overtoerisme te bestrijden is met software en juristen. Want de reflex om de stadspoorten weer in gebruik te nemen zou de stad verlammen omdat Amsterdam geen Venetië is maar een levende en levendige stad: de inwoners krijgen bezoek, forensen komen de stad in, er worden spullen geleverd en er wordt service verleend aan inwoners en bedrijven.

Bestaande maatregelen schieten tekort: de toeristenbelasting gaat alleen over de overnachtingen en de vermakelijkhedenretributie alleen over attracties in de openbare ruimte, zoals rondvaarten enzo. De helft van de bezoekers zijn dagjesmensen die buiten Amsterdam wonen of overnachten. Die tref je niet met de toeristenbelasting en die vermakelijkheidsbelasting merkt niemand.

Hoe kunnen dergelijke belastingen worden uitgebreid naar de winkels en horeca die louter de bezoekers bedienen? Beter nog, hoe kan de gemeente een vestiging weigeren door gebrek aan draagvlak onder de bewoners?

Door de bewoners met hun pinpas te laten ‘stemmen’ voor het behoud van een ondernemer. De bewoner koopt voor één cent een ‘stempas’ bij de lokale ondernemer tijdens een regulier bezoekje, simpel door een extra pinbetaling van een cent te doen. De betaling is de stempas.

Via mijn.amsterdam.nl of bij een gemeentebalie valideer je als inwoner je ‘stempas’ door in te loggen (met DigID) en je bankpas eraan te koppelen (dankzij iDIN). Daarmee geef je toestemming aan een aparte door de gemeente opgerichte stichting met als statuut om de bankrekeningen van de ondernemers te checken op aangemelde ‘stempassen’ (via PSD2). Die betaling van een cent is versleuteld tot een unieke code op basis van de IBAN en pashoudergegevens, dus nog anoniem ook.

Veel ondernemers zullen door de beschrijving van hun activiteiten bij de Kamer van Koophandel niet eens door deze hoepel hoeven. Antiquariaten, boekhandels, meubelherstellers, instrumentenwinkels, ijzerwarenwinkels en zo verder vallen er dan buiten. De maatregel treft dan vooral winkels en horeca die toeristen en inwoners (beweren te) bedienen. Is het echt een kaaswinkel, viswinkel, banketbakker, friettent, patisserie of kroeg voor de buurt? Of toch een winkel voor verpakte kaas als souvenir, friet of stroopwafels met een wachtrij of toeristenkroeg?

Al die plekken waar je als bewoner met een grote boog omheen loopt omdat ze je niets te bieden hebben zullen hun best moeten doen voor je of ze krijgen het moeilijk. Ondernemers die iets nieuws willen beginnen zullen met hun plannen en pinterminal langs de deuren moeten gaan om draagvlak te verzamelen. Even makkelijk iets nieuws openen zal niet meer lukken. Lastig voor criminelen die geld willen witwassen.

Deze benadering is dan te gebruiken als hard en onweerlegbaar bewijs bij de rechter dat een nieuwe vestiging van een winkel of horeca bedoeld is om met name de inwoners te bedienen en niet voor andere passanten. De gemaakte 1-cent betalingen zijn dan overduidelijk van inwoners. Er is moeilijk mee te frauderen omdat de ondernemer dan Amsterdammers naar zijn tent moet lokken om daar een 1-cent betaling te doen. Niet zomaar Amsterdammers, maar degenen die meedoen aan dit concept en de moeite hebben gedaan zich ervoor te registreren. Een ondernemer kan trouwe klanten ook in zijn winkel helpen de stemprocedure te doorlopen als ze maar met DigiD weten te bevestigen op mijn.amsterdam.nl. Een uitbater van een souvenirwinkel kan vrienden, familie, personeel en enkele buren misschien zover krijgen maar het zal heel beperkt blijven. Het is ook onwaarschijnlijk dat het buurtbewoners zijn.

Door dit legitieme ‘marktbederf’ vanuit de gemeente zal de vierkante meter-prijs dalen en kunnen gewone winkels zich er weer vestigen. Kalverstraat en Nieuwendijk kunnen misschien nog ontzien worden de eerste jaren want die zijn al verloren maar functioneren goed als reservaat voor ons bezoek. Het aanbod voor toeristen zal dalen: souvenirs koop je bij de portier van je hotel, op de rondvaartboot of in de museumwinkel. Eten en drinken koop je bij normale winkels of horeca waar Amsterdammers ook komen.

Mogelijk kunnen de naar West-Friesland verhuisde handige Amsterdammers met hun werkplaatsen zich dan weer in de stad vestigen; dat voorkomt klusbusjes en pickuptrucks op straat en zorgt voor de broodnodige diversiteit.

Woensdagmiddag-straten (womi-straten) op West Begroot

De gemeente Amsterdam nodigt inwoners uit om een plan in te dienen voor iets in de buurt. Ik vraag €17k voor een plan voor woensdagmiddagstraten.

Een heel jaar elke woensdagmiddag een stuk straat autovrij voor kinderen om in te spelen. Elke woensdag in een andere straat. Zonder speelgoed, maar meer zoals in natuurspeeltuin Het Woeste Westen: vrij spelen.

De straat wordt rond 12:00 afgezet met een bouwpuin-container zodat auto’s er niet meer door kunnen. De brandweer kan de container in geval van nood opzij duwen met de bumper van de brandweerwagen. Tevoren even oefenen.

De containers staan precies tegenover elkaar zodat de zijkanten ook als voetbaldoel kunnen functioneren. Daarom 10m3 afzetcontainers met rechte zijkanten, niet stapelbaar. Misschien met extra plaat er tegenaan gelast.

Op een parkeerplaats komt ook een korfbalkorf te staan met extra grote grondplaat, want korfbal is 122 jaar geleden in Amsterdam uitgevonden. De eerste gemengde sport.

Er ligt heerlijk gevaarlijk grof vuil in de containers om mee te bouwen of om te slopen: kastplanken, een brancard, bakstenen, een rolstoel, triplex, kartonnen dozen, hangmat en kruiwagen. Maar geen gekleurd plastic speelgoed. In de zomer een container vullen met een zeil en water erin. In de winter onderin een laagje ijs of blokken ijs.

Het is niet de hele straat, ongeveer 60 meter in het midden. Zodat ballen die doel missen niet op een doorgaande straat maar in een ‘doodlopende straat’ terecht komen. Vastgelopen pakketbezorgers en automobilisten die ‘even’ gratis midden op straat parkeren zorgen voor een ‘natuurlijk’ buffer tegen snel rijdende auto’s.

Ongeveer een dozijn auto’s mag niet parkeren tot 18:00, de tijd wanneer de forensen thuis komen. Tevoren aangekondigd met de bekende borden die werkzaamheden aankondigen met de sleepregeling.

Er blijft één oude auto – schijnbaar vergeten – achter (uit voorzorg zonder accu) en waarvan één deur niet op slot blijkt. In het dashboardkastje ligt een dagboek van lang geleden met herinneringen en tekeningen over op straat spelen in Amsterdam.

Op een andere woensdag wordt er iets spannends gesuggereerd: er liggen recente brieven, bankafschriften, rekeningen, vermommingen, handschoenen, een geldtelmachine in… Op weer een andere woensdag juist koffers met marionetten, Chinees-nieuwjaardraken of een partij tentdoeken.

En ja, omwonenden zullen en mogen de containers ook gebruiken om hun grof afval in te gooien zonder ervoor helemaal naar het recyclepunt Seineweg te rijden.

Voor de kinderen is er een onherkenbare jonge pedagogische professional aan het korfballen die creatieve ideeën subtiel aanmoedigt en klagende buren uitleg geeft  (“de eigenaar vindt het okay als kinderen van zijn auto glijden”) en desnoods wegstuurt. Als het spelen echt fout gaat bemoeit hij zich ermee en plakt pleisters en ontsmet wondjes met wat hij ’toevallig’ in zijn rugzak heeft.

Om 17:30 worden de containers en alle rommel opgeruimd door de reiniging, met hulp van de kinderen. Gesorteerd voor goede recycling.

De aanleiding voor dit idee is de overlast door de voetbalkooi aan de Nicolaas Beetsstraat en de ervaring met de Hugo de Grootkade in 2016 die een hele maand augustus afgesloten werd. Met barbeque, jeu de boules, picknicktafels en plastic speelgoed leek dat eerder een vrimibo (vrijdagmiddagborrel); een volwassenen domein. Ook een artikel over ‘de risicovol spelen’ was aanleiding. Soms werkt dit kopietje of deze als truuk om het te kunnen lezen.

  • womistraten-schema op amsterdam.nl, mailen naar scholen en bso’s en als persbericht €250
  • 10m3 afzetcontainers van marktplaats 2 x = €4000
  • containers groot beletteren met ‘woensdagmiddagstraat’ €1000
  • trainingsmiddag brandweerwagen versus container €1000
  • korfbalvoet op grondplaat lassen €50
  • 52 keer 4 uur pedagoog = €8000
  • 52 overuren reiniging = €2000