De 30km-maatregel maakt het nu pijnlijk duidelijk dat de tram- en vooral de busbestuurders onder grote tijdsdruk staan. Menig buschauffeur lijkt als F1-coureur een snellere tijd te willen neerzetten. Terwijl een comfortabele rit bieden als alternatief voor eigen vervoer veel belangrijker is. Nu moet je je als acrobaat goed aan alles vasthouden na de lancering. Als je niet op een tramhalte staat te wachten maar aan komt rennen zal een tram nooit op je wachten. Ze staan onder een letterlijk moordendetijdsdruk.
Daarom moet de Noordzuidlijn zo snel mogelijk zonder bestuurders op ontvlochten lijnen gaan rijden om personeel vrij te maken voor een dienstregeling zonder grote tijdsdruk. De oplossing daarvoor zijn ’tijdhaltes’ bij metrostations. De bus of tram staat dan enkele minuten stil bij een metrohalte of busstation om een perfecte overstap te garanderen. Liefst met een metro die veel frequenter rijdt. Eventuele vertraging in de dienstregeling kan op een tijdshalte opgevangen worden. Want een voorspelbare en betrouwbare dienstregeling is in het ov het allerbelangrijkst. Naast ontspannen en veilig vervoer.
Tijdens een gedachtenwisseling via Mastodon realiseerde ik me dat het huidige parkeertarief van €7,50 een averechtse prikkel geeft voor automobilisten die de stad bezoeken, bijvoorbeeld bij het bezoeken van wat winkels: eentje in de Jordaan, eentje in de PC Hooft en nog wat bij de Dam. Je auto één keer parkeren en dit alles te voet doen (kan makkelijk immers, de massa die per trein komt doet dat) is duurder dan de auto pakken. Je bent dan een paar uur aan het wandelen en betaalt dan minstens €15.
Maar! Als je alleen (kort) parkeert in de buurt van de winkel, op loopafstand, en verder in beweging blijft met je auto dan ben je maar een paar euro kwijt aan parkeren! Kwartiertje per winkel, scherp timen met de parkeer-app. De parkeerdruk op Singel is laag, in de Westerstraat kan je eindeloos rondjes doen tot er wat vrij komt en ook de PC Hooft leent zich voor cirkelen. Via de Vossiusstraat weer naar het begin, of via de Jan Luijkenstraat en Paulus Potter een rondje. Pin me niet vast op deze exacte bestemmingen want dit gaat op voor heel veel bestemmingen in het centrum. Met wat geduld en zonder haast is alles uitstekend bereikbaar met de auto! Parkeren is niet onmogelijk omdat er veel wisselt op de gracht, zie ik vanaf mijn werkplek. Zie ook de kaart over de parkeerdruk.
Wel wordt je geduld op de proef gesteld, maar het is comfortabel en gezellig in je grote zware geblindeerde en gekoelde of verwarmde auto. Toch heb je dan fijn ‘een middagje Amsterdam gedaan’ in plaats van hangen op de hoekbank bij het grote tv-scherm. Jurkje gepast, sneakers gekocht, milkshake of energiedrankje in de auto geslurpt in plaats van een consumptie op een terras en ondertussen keuvelen met elkaar en via je je schermpje.
Starttarief?
Maar als parkeren een starttarief heeft van €10 dan zouden die drie keer parkeren €30 kosten. Ook zou er veel minder gewisseld worden van parkeerplek en gaat de parkeerdruk omhoog. Minder verkeer op de grachten dan! Want de bezoekers die van ’s morgens tot ’s avonds parkeren nemen natuurlijk een dagkaart van ongeveer €50. Die hebben al gekozen om de hele dag door de stad te struinen en de auto stil te laten staan. Ook de klussers uit West-Friesland met hun busjes nemen een dagkaart die ze weer doorberekenen aan de klant. De logistieke sector heeft RVV-ontheffingen of laadlosplekken en wordt ook niet geraakt.
Dit zou alle parkeergarages èn P+R plots veel aantrekkelijker maken! Als je dat combineert met een mogelijkheid om tevoren je parkeerplaats in de parkeergarage te reserveren dan heb je weinig zoekverkeer en staan die garages ramvol.
Wel zullen er meer parkeerovertredingen zijn. Mensen die met een afgedekte kentekenplaat even kort parkeren. Op straat stil staan met de alarmlichten aan en dergelijke. Dat is voor de scanauto’s om te beboeten.
Ook zullen bewoners klachten krijgen van bezoekers die kort komen. Bijvoorbeeld service-monteurs, mantelzorgers of persoonlijke visite.
Voor die categorie service-monteurs moet misschien een stadsbrede parkeervergunning komen: alleen op werkdagen, alleen overdag, maximaal twee uur, aanmelden met kenteken bij parkeerautomaat, even duur als een parkeervergunning voor bewoners. Ook voor mantelzorgers is iets te verzinnen. Wat de persoonlijke visite betreft kan je een regeling bedenken waarbij de bewoner het starttarief een keer per week terug kan vragen voor een bepaald kenteken.
voordelen:
parkeergarage aantrekkelijker dan straatparkeren
ontmoediging kort parkeren; aanmoediging om met dagkaart te parkeren
maximale bezetting parkeergarages
minder zoekverkeer
minder dagjesmensen met de auto
parkeerplaatsen kunnen opgeheven worden bij gelijk blijvende inkomsten
De P+Rs bij Amsterdam raken vol, het is beter als meer automobilisten met de trein naar Amsterdam komen. Maar niet iedereen woont dichtbij een intercity-station (te voet, fiets of ov), dus moeten ze daar met de auto naartoe. Hoe dat aantrekkelijk te maken? Want anders rijden ze met de auto naar Amsterdam!
Als een automobilist van bijvoorbeeld Amersfoort naar Amsterdam wil dan kost dat krap €7 aan benzine enkele reis. Alle andere kosten voor de auto laat ik even buiten beschouwing want die zijn vast. Het extra onderhoud veroorzaakt door die 50 kilometer op de snelweg ook, dat lijkt me te verwaarlozen.
Een dag parkeren in Amsterdam kost €6 op een P+R, maar waarschijnlijk rijdt zo iemand pardoes het centrum in en betaalt €7,50 per uur, bijvoorbeeld 4 uur. Alles bij elkaar dus tussen de €20 (op de P+R) of €40 (op straat). Ook een verblijf van een uur zonder P+R betekent dus ongeveer €20 voor reis en parkeren samen.
Trein als alternatief nu
Zou de automobilist de trein nemen als alternatief, dan kost het parkeren op station Amersfoort €7 per dag. Maar dan het treinkaartje nog: €10 en dus €20 retour. Kortom, in prijs vergelijkbaar bij een bezoek van minstens 2 uur: €27.
Voor- en nadelen auto/trein
Dus €27 versus €20 à €40. Maar er speelt meer mee. In het vet de winnaar:
Auto
Trein
1.
geen wachttijden
afhankelijk van vertrektijden
2.
extra passagier gratis
elke extra passagier vergt een treinkaartje
3.
gegarandeerde zitplaats
zitplaats niet gegarandeerd
4.
eigen cabine
ruimte delen met anderen
5.
zelf rijden
handen vrij om te werken, eten/drinken
6.
slechter voor het milieu
beter voor het milieu
7.
altijd teruglopen naar geparkeerde auto
vertrekken van ander station
8.
traag binnen de stad
met ov-fiets of ov mobiel in de stad
9.
spullen vervoeren
beperkt spullen vervoeren
10.
elk uur langer kost geld
langer verblijven niet duurder
11.
navigatie in auto brengt je
stress door overstappen en vertraging
12.
in centrum files en vertragingen
hele centrum is goed te lopen
13.
automobilist betaalt in benzinestation
elke passagier betaalt treinkaartje
1. De wachttijden op het station blijven een gegeven, maar vanaf intercitystations rijden er frequent treinen naar Amsterdam.
2. Hoe kan de trein winnen van de auto? Vooral door die extra passagier niet in rekening te brengen. De automobilist zou weinig extra moeten betalen voor elke extra passagier.
3. De zitplaats zou gegarandeerd moeten kunnen worden, bijvoorbeeld door gereserveerde plaatsen. Ik schreef al eens in de krant naar aanleiding van de spitsheffing, maak de 1e Klas vooral een klasse waarvoor je moet reserveren. Stoel niet gereserveerd, dan voor iedereen.
4. Deze twee punten samen heffen al enigszins het bezwaar op dat je ruimte moet delen met anderen. Als je gereserveerde stoelen hebt die bij elkaar staan dan heb je al min of meer je eigen ruimte.
5. De automobilist kan minder goed eten en drinken onderweg, moet er voor stoppen bij een benzinestation. De treinreiziger gebruikt de wachttijd om in te kopen en kan in de trein consumeren. Maar als daar geen tijd voor is, dan moet er wel in de trein een alternatief zijn. Helaas is de railtender verdwenen, die zou terug moeten komen.
8. Mobiel zijn in de stad is een heel groot voordeel, vooral voor wie meerdere specifieke adressen langs wil en niet alleen maar zonder plan in het centrum wil rondsjokken.
10. De prijs van het parkeren bij het station zou dan niet per uur maar een vast dagtarief moeten zijn. Dat bestaat nu al en is €7.
11. Als er een deal komt om automobilisten naar Amsterdam te lokken dan moet die beperkt blijven tot de intercitystations met een rechtstreekse verbinding met Amsterdam. Dan geen overstap-stress of angst om een verbinding te missen. Ze moeten ook sterk vereenvoudigde treininformatie krijgen vanuit de parkeergarage en op de telefoon.
13. Of het een voor- of nadeel is dat iedereen in de trein individueel betaalt is afhankelijk van de persoon. Een gezin zal het waarschijnlijk onhandig gedoe vinden om voor kleine kinderen een bankpas of ov-kaart te regelen terwijl ze normaal gewoon op de achterbank gaan zitten.
De Amsterdam+Auto-treinkaart
Dit alles overwegend zou de gemeente Amsterdam in samenwerking met de NS een nieuwe Amsterdam+Auto treinkaart moeten aanbieden. Als je een Amsterdams station als eindbestemming hebt dan zou je als automobilist een deal (vanzelfsprekend buiten de spits) zoals deze moeten krijgen:
Kenteken wordt geregistreerd door parkeergarage bij passeren slagboom
Chauffeur voert in parkeergarage dat kenteken in na haar/zijn bankpas
Alle passagiers (max 4) worden met elk een andere bankpas gekoppeld aan dat kenteken
Inchecken op intercity-station met dezelfde bankpassen
Uitchecken op Amsterdam CS met dezelfde bankpassen
Na bezoek op een Amsterdams station inchecken met dezelfde bankpassen
Uitchecken op het P+R-station met dezelfde bankpassen
Uitchecken in parkeergarage door langs de slagboom te rijden
Het bedrag wordt bij de chauffeur (bv gezin) of verspreid over de passagiers afgeschreven (dat is een optie bij invoeren van kenteken).
Prijs: parkeergarage dagkaart en een dagretour (met korting) voor één persoon.
Intercity stations die zich hier goed voor lenen vond ik in dit overzichtje bij NS. Gecombineerd met de prijs van een dagretour is het bijna altijd aantrekkelijker dan met een benzine-auto dezelfde afstand rijden (zie 3e kolom in de tabel) en een uur op straat parkeren (€7,50) danwel een P+R-dagkaart (€6).
station
parkeren+retour met trein
brandstof
Alkmaar
€4,50 +€6,84=€11,34
€ 11,02
Den Bosch
€7,00+€10,80=€17,80
€ 55,84
Eindhoven
€4,50+€13,62=€18,12
€ 32,44
Maastricht
€5,70+€17,64=€23,34
€ 54,40
Roermond
€4,50+€16,26=€20,76
€ 44,96
Sittard
€4,50+€17,40=€21,90
€ 49,38
Weert
€4,50+€15,12=€19,62
€ 39,12
Amersfoort
€7,00 +€6,00=€13,00
€ 13,24
Breda
€5,70+€14,22=€19,92
€ 27,34
Dordrecht
€4,50+€12,54=€17,04
€ 24,18
Middelburg
gratis+€17,64=€17,64
€ 52,66
Roosendaal
€4,50+€14,88=€19,38
€ 33,52
Rotterdam
€9,00+€10,74=€19,74
€ 20,16
Deventer
€4,50+€12,24=€16,74
€ 27,12
Amersfoort
€7,00 +€6,00=€13,00
€ 13,24
Enschede
€4,50+€16,80=€21,30
€ 40,74
Hengelo
€4,50+€16,47=€20,97
€ 37,82
Apeldoorn
€5,70+€10,92=€16,62
€ 22,68
Driebergen
€4,00+€6,72=€10,72
€ 14,46
Den Haag Laan van NOI
€7,00+€8,04=€15,04
€ 16,20
Heemstede
€4,50+€3,42=€7,92
€ 8,88
Voor de totaalprijs van de autorit tel €6 voor een P+R dagkaart of het straattarief op bij de brandstofprijs .
Op deze Intercity-trajecten
Alkmaar-Maastricht (Alkmaar, Den Bosch, Eindhoven, Weert, Roermond, Sittard, Maastricht)
In een kaartje kan je zien dat veel automobilisten naar een P+R in de buurt kunnen rijden, behalve die in het noorden. Want die kunnen Amsterdam CS niet zonder overstap bereiken…
Financiering
Hoe dit te financieren? Het lijkt me dat de NS er wel wat voor over heeft om automobilisten de trein in te lokken, bijvoorbeeld die 40% korting en de gratis meereizigers. Misschien bevalt het ze wel en doen ze het vaker! Ook is de aanbieding alleen geldig buiten de ochtendspits, voor de dagjesmensen. Dan wil de NS graag treinen vullen want die zijn zwaar onderbezet dan.
Behalve de NS profiteert de gemeente Amsterdam ook, maar minder. Want het aandeel van de dagjesmensen als automobilist op straat in Amsterdam is maar iets van 6%, veel lager dan veel inwoners denken. Wel heeft Amsterdam in toenemende mate te kampen met volle P+R-plaatsen langs de ring. Nu al staan daar vooral brave burgers die er bewust voor kiezen met het ov de stad in te gaan. Een deel van die doelgroep kan verleid worden door deze deal waardoor ze ook het laatste stuk naar Amsterdam niet met de auto komen en minder ruimte in de Amsterdamse P+R innemen.
Druk op P+R elders
Als dit zorgt voor volle P+Rs parkeergarages elders dan is het zaak om andere gebruikers van die parkeergarage te verleiden tot alternatieven. Zij hebben die incheck bij de parkeergarage niet nodig, ze kunnen ook verderop parkeren en een paar haltes met de bus komen. Deze deal zou dus ook online te reserveren moeten zijn.
Als de P+Rs bij de Intercity-stations vollopen door deze aanbieding kunnen er meer stations toegevoegd worden, bijvoorbeeld de Intercity-stations die een goede verbinding met Amsterdam bieden met een overstap.
Zaterdag opperde Ploos van Amstel dat er minder auto’s de stad in zouden moeten rijden om hier iets af te leveren. Ja, het gaat er inderdaad behoorlijk dom aan toe in deze ‘smart city’. Een leverancier zorgt er hoogstens voor dat de te rijden route efficiënt is.
Er is iets fundamenteel mis met de rolverdeling tussen bezorger en ontvanger. De ontvanger is op geen enkele manier verantwoordelijk voor de ellende die door een bestelling wordt veroorzaakt. Totdat de levering over de drempel komt bestaat het praktisch niet voor de ontvanger.
Op de een of andere manier moet de ontvanger eindverantwoordelijk of ‘hoofdschuldige’ worden. Zet daarom iedereen op rantsoen voor het aantal verkeersbewegingen. Dat is mooi te combineren met een door de ontvanger te organiseren ontvangst. Waar en wanneer komt het voertuig te staan en voor hoe lang? Niet op de stoep en niet op de rijbaan, maar op een laadlosplek die met de buren en met collega’s in de buurt duidelijk is afgesproken. Als die plek er niet is moet de gemeente er maar een parkeerplaats voor opofferen. Voor het ophalen van bedrijfsafval geldt hetzelfde natuurlijk.
Ja, dat wordt een hele puzzel en interessante boekhouding, maar ook hier moet gaan gelden: de vervuiler betaalt.
De leveranciers moeten meehelpen om ritjes te voorkomen. De horeca-groothandel krijgt dan bijvoorbeeld in het distributiecentrum voor een klant een pakketje met kantoorbenodigdheden van een andere leverancier om mee te nemen. Dat scheelt weer een ritje de stad in. Smart.
Ontstuimige groei van Amsterdam. Maar dat betekent ook dat veel van die inwoners werken in Amsterdam. Dat er grote werkgevers zijn die profiteren van die concentratie van werknemers. Maar die winsten worden nu niet gebruikt voor het verbeteren van Amsterdam, vaak gaan ze naar aandeelhouders elders. Als er al belastingen zijn voor de grote onderneming in belastingparadijs Nederland dan gaan die via inkomstenbelasting, btw en dergelijke naar de nationale schatkist. Via een herverdeling gaan die opbrengsten terug naar het hele land. Terwijl die concentratie van mensen in een stad hogere uitgaven vergt voor perfect openbaar vervoer. Ze moeten dus lokaal belast worden zoals in Île de France. Daar kunnen de hoge exploitatiekosten van het ov mee betaald worden, want zij zijn de grote financiële profiteurs van de stad.
Zonder openbaar vervoer geen leefbare stad
Zonder collectief vervoer van menselijke lichamen kan een grote stad niet goed functioneren weten we door voorbeelden uit het buitenland. En dan niet over straat, want daar leven en verblijven we. Dat moet onder de grond, boven de grond of via corridors waar fietsers en voetgangers onderdoor gaan (zoals in Zuidoost). Met de fiets ging het nog lang goed in Amsterdam, maar dat zal ook zijn grenzen bereiken. Zeker door snelheidsverschillen tussen fietsen. Al die fietsen kunnen ook niet in de openbare ruimte staan, ook niet op de parkeerplek van auto’s. Fietsen moeten dus ook binnen overnachten en niet buiten staan. Auto’s staan 23 van de 24 uur stil, dat zal met fietsen wel ietsjes beter zijn maar toch staan ze voornamelijk stil. Openbaar vervoer niet, dat blijft maar circuleren.
Welke auto’s in de stad?
De grootste tegenstanders van een autoluwe stad zijn de professionele automobilisten. Die hebben een doel. Tegelijk zijn die ook via hun werkgever te disciplineren en te organiseren. Logistieke routes kunnen verplicht worden met venstertijden, maximaal gewicht, zero-emissie, toeristenbussen hebben nu al allerlei restricties gekregen, taxi’s mogen op trambanen maar niet alle taxi’s mogen dat, de zwaailichtensector mag overal rijden (en sneller dan de rest). En natuurlijk rijden de chauffeurs in het openbaar vervoer veel in de stad en moeten zich aan regels houden. Trams kunnen niet eens naast de rails rijden, helemaal mooi.
Als er perfect openbaar vervoer is dan kan je ook niet meer volhouden dat je een auto in de stad nodig hebt. Ja, misschien wel om een bestemming buiten de stad te bereiken, maar neem dan eerst het collectief vervoer en gebruik de auto voor dat laatste moeilijke stuk.
Ook degenen die slecht ter been zijn en nu de auto overal voor nodig zeggen te hebben zijn veel beter af met perfect openbaar vervoer. Want ook als je alleen kan rollen of schuifelen is ov dan mogelijk. Maar voor een deel blijft maatwerk nodig, maar die worden dan gereden door een professionele automobilist (nu heet dat het aanvullend openbaar vervoer). Die kan ze dan aan de rand van de stad in een (aangepaste) deelauto helpen voor de rest van de reis de provincie in.
Parkeergarages voor fietsen in plaats van auto’s
We hebben nu veel te veel parkeergarages voor auto’s in Amsterdam. Die zouden heel goed ruimte kunnen bieden voor fietsen van buurtbewoners als die niet meer op straat mogen overnachten. Daar is dan een markt voor. Gemeentelijke parkeergarages kunnen heel veel fietsen herbergen. Zie hoe de fietsenstalling onder De Hallen is omgebouwd. De autoparkeergarage heeft plaatsen ingeleverd voor de aanvankelijk miniscule fietsenstalling.
Wat gaan de rijken doen?
Gaan rijke Amsterdammers met het openbaar vervoer in de toekomst? Waarschijnlijk wel vaker dan nu, maar zij hebben het geld om dan professionals in te huren. Ze zullen dus een chauffeur met een vergunning voor rijden in Amsterdam inhuren om hun auto tot aan de voordeur te rijden en weer de stad uit te rijden naar een garage ergens daar. Want hopelijk lukt het in de toekomst om garage’s onder, achter en in de grachtenpanden verplicht tot woonruimte of fietsenstalling te maken. In ieder geval kunnen ook zij niet kris-kras door Amsterdam cruisen met een eigen auto, ze moeten via de ring. Ze moeten zich laten rijden en de auto kan in de stad nergens parkeren. Alleen als ze een taxi nemen kunnen ze de stad doorkruisen. Maar als openbaar vervoer voorrang krijgt op taxi’s en ook nog eens goedkoper dan ben je niet slim bezig om een taxi te nemen.
Verslaafd aan parkeergeld
Een belangrijk obstakel voor fundamentele veranderingen zijn de enorme inkomsten die Amsterdam uit parkeergeld haalt. Uit de parkeermeter en uit parkeervergunningen. Toeristen betalen ook grif de hoge bedragen als een soort entree voor het pretpark. Het heffen van parkeergeld (ver) buiten het centrum kan het opheffen van parkeerplaatsen in het drukke centrum financieel compenseren en tegelijk het autobezit daar verlagen zodat er minder auto’s door de stad rijden. Maar dan moeten die wijken ook perfect openbaar vervoer ervoor terug krijgen. Dat is nu niet zo. Daarom is het zo belangrijk om de grote werkgevers te laten meebetalen aan perfect openbaar vervoer. Ook moet het openbaar vervoer zo min mogelijk afhankelijk zijn van kostbaar personeel. Geautomatiseerde metro’s dus en misschien ook geautomatiseerde trams en APMs op routes die geen ander verkeer kruisen.
Hard fietsen is heel aantrekkelijk. Voor gewone fietsers die hun actieradius en snelheid willen vergroten met een e-bike. En ook voor snor- en bromfietsers die op een e-bike zónder verplicht bromfietsrijbewijs, verzekering of helm schoon kunnen rijden. Op de fatbike kun je ook nog een passagier achterop meenemen.
Maar onze fietspaden zijn niet toegerust op zo veel snelle fietsers. De fietspaden zijn smal en overvol in de spits – en het verschil in snelheid tussen gewone fietsers en e-bikers veroorzaakt ongelukken.
Een helmplicht voor e-bikers, zoals sommigen als oplossing voor dit probleem bepleiten, is niet het antwoord. E-bikers moeten gedwongen worden te kiezen: óf ze gaan hard en rijden op de auto- of brommerbaan, óf ze gaan langzaam, op het gewone fietspad, dat voor langzame fietsers blijft. Want niet iedereen heeft het in zich of heeft de behoefte om hard te fietsen.
Verbreden
Lokale wegbeheerders hebben nu alleen de mogelijkheid om fietspaden te verbreden, soms zelfs zo breed als de rijbaan. Maar daarmee vergroot je juist weer de snelheidsverschillen tussen fiets en e-bike. Dan gaan de e-bikers nóg harder.
Dat je op basis van snelheid voertuigen fysiek moet scheiden, is een Nederlandse uitvinding die inmiddels ook internationaal is aangeslagen. Steeds meer landen omarmen het oer-Hollandse fietspad. Alleen worden daar elders grote ideologische gevechten over gevoerd. In Nederland werden de eerste fietspaden aangelegd om de eerste automobilisten niet in de weg te zitten. Een eeuw geleden moest je ‘in je hokje met die fiets’ totdat je zou overstappen op het vervoersmiddel van de toekomst: de auto.
De helmplicht voor de snorfietser maakt de e-bike weer populairder
Zo groeide in de luwte een mooi netwerk van uiteindelijk 37.000 kilometer fietspad. De fietser bleef fietsen, juist omdat het veilig kon op fietspaden. In de jaren zeventig bleek, na de nodige protesten, dat die fiets toch een blijvertje was. Fietspaden worden sindsdien redelijk vanzelfsprekend ingepast in de infrastructuur. Heel veel automobilisten zijn zelf ook fietser waardoor je er niet voor hoeft te vrezen dat beledigde automobilisten je van de weg drukken. Fietsen is handig, gezond en goedkoop.
Steden- en wegenbouwers hebben dit gegeven dankbaar gebruikt om het land in te richten. Ik ken voorbeelden van immigranten vanuit Noord-Amerika die louter om de compacte en leefbare inrichting van Nederland hier naartoe verhuizen. Ze geven hun continent op omdat het een onbetaalbare infrastructuur heeft met grote huizen, grote afstanden en een zielloze, onleefbare openbare ruimte zonder mensen als gevolg. Een auto-ongeluk of een protest van extremisten geeft daar je grootste kans om een oploopje van tientallen mensen op straat te kunnen zien. Je komt moeilijk iemand tegen buiten.
Wonderlijk genoeg maken al die fietspaden Nederland ook tot een van de beste autolanden ter wereld. Mooie wegen en relatief weinig opstoppingen. Ook veel automobilisten pakken de fiets voor een boodschapje in de buurt en dat geeft ruimte. Fietsen kán hier ook altijd, want megawinkels met megaparkeerplaatsen wordt het hier moeilijk gemaakt en fietspaden zijn geen eigenaardigheid in de bebouwde kom maar een volledig netwerk.
Ons hokjesdenken heeft een hele gereedschapskist opgeleverd met maatregelen om auto’s af te remmen in woonwijken – drempels en versmallingen – en zoveel mogelijk naar de snelweg te sturen. Alleen de gevaarlijke provinciale wegen met lintbebouwing blijven een zorgenkindje.
Rebels imago
Maar dat netwerk van fietspaden is zó aantrekkelijk dat iedereen erop wil, ook met grote snelheid. Zo ontstond tegelijk met de opkomst van de fietspaden de unieke bromfietscultuur in Nederland. Er kleefde ook vaak een rebels imago aan, misschien omdat het een soort van vals spelen was: fietsers inhalen. Het hokje van de fietser werd maximaal opgerekt om met autosnelheid overal te komen.
De snelheidsverschillen met zowel fiets als auto maakt de bromfiets tot op vandaag het gevaarlijkste vervoermiddel en een hoofdpijndossier voor de wetgever. De helmplicht in de jaren zeventig bracht weer de ‘snorfiets’, zonder helmplicht, op de weg. Toen de bromfiets vanaf 1999 ook niet meer op gewone fietspaden mocht, werd de snorfiets nog populairder. De helmplicht voor de snorfietser, sinds 1 januari, maakt de snelle, dikwijls opgevoerde, e-bike weer populair.
Toch is een helmplicht voor e-bikers niet de oplossing voor de vele ongelukken. Als je zonodig met je e-bike op een gewoon fietspad wil, moet je langzamer rijden.
De snellere e-bike past tussen het autoverkeer op de rijbaan in de bebouwde kom. Alleen op het brede bromfietspad langs de provinciale weg mogen dan alle soorten fietsers op het fietspad, zolang de snelheid op de rijbaan niet verlaagd wordt.
Het is technisch ook mogelijk om een e-bike ‘af te knijpen’. Een oranje voorspatbord met apk-stickertje zou dan kunnen aangeven dat dit volgens de regels is gedaan en waarschuwt anderen ook voor die e-bike, zonder helmplicht. Zo’n waterscheiding in e-bike-land dwingt iedereen te kiezen voor het juiste tempo: met de gewone fietsers of harder.
Reinder Rustema is lid van de actiegroep Geef het Fietspad Terug!
In de stadsdeelcommissie is het voorstel van Centrum Bewoners Amsterdam om die parkeerverwijsborden op te ruimen weggestemd. Die zouden zoekverkeer voorkomen.
Het is onduidelijk hoe die verwijzingen precies werken bij automobilisten. Maar neem nou deze verwijzing naar de P-route Muntplein. Die brengt je van de Stadhouderskade naar parkeergarages waar je helemaal geen auto’s naartoe zou willen sturen. Lijkt mij.
Stadhouderskade: P-route Muntplein
Dus je rijdt op de Stadhouderskade. Rechts van je de binnenstad. Wat? Kan je bij Muntplein parkeren? Daar is toch helemaal geen parkeergarage? Mis! Volg ons maar.
Kalverstraat en Prins & Keizer
Op de Vijzelgracht wordt de route toegelicht en getoond hoeveel parkeerplaatsen er nog zijn.
Prins en Keizer
De eerste blijkt onder het oude ABNAMRO-gebouw te zitten. Waarschijnlijk vroeger voor de bankmedewerkers, maar nu een parkeergarage. In het hartje van het centrum! Hoe is het mogelijk.
Parkeren Kalverstraat
En nu op speurtocht naar de parkeergarage Kalverstraat.
Kalverstraat
Hier staat wat onleesbaar gepriegel, dat lees je nooit als automobilist denk ik. Maar de boodschap is dat je daar moet zijn voor de parkeergarage, lijkt me.
bij Koningsplein
Bij het Koningsplein word je opgevangen. Je moet langs de trambaan rechtsaf. Nu word je tussen de voetgangers en fietsers doorgestuurd. Wat moet dat hier? Wat is dit voor gekte?
Parkeergarage bereikbaar!Parkeergarage De GoudenbochtParkeergarage Kalverstraat
Die parkeergarage De Gouden Bocht was dus niet de eindbestemming, er is nòg een parkeergarage.
Parkeergarage Kalverstraat
En inderdaad, je kan naast de Kalverstraat terecht komen. Vanaf de Stadhouderskade. Wie had dat gedacht!
Maar is dit nou wat we willen? Die parkeergarages zouden voor bewoners moeten zijn, zodat auto’s van straat kunnen. Maar toch niet voor bezoekers? In een autoluwe stad moet je dergelijke parkeergarages helemaal niet hebben eigenlijk. Als ze er zijn, dan voor bewoners die de hoofdprijs willen betalen om een auto te kunnen stallen, lijkt mij. Die gaat dan 1 keer per dag over straat. Of misschien zelfs dagenlang niet. Een bezoekersgarage veroorzaakt veel meer verkeer. Na een uur of anderhalf uur gaat de winkelklant alweer naar huis en aast de volgende op de vrijgekomen parkeerplek…
Van ambtenaren hoorden we dat veel autoverkeer in Amsterdam veroorzaakt wordt door Amsterdammers (en van taxi’s, maar dat is een ander verhaal). Zie dit kentekenonderzoek. Veel minder van toeristen en dagjesmensen dan je zou verwachten. Dat zijn de groepen waar Amsterdammers aan denken als ze de auto in de stad willen beperken.
Hoe kan dat? Want weinig Amsterdammers bezitten een auto. En daar moet je ook nog een parkeervergunning voor bemachtigen. Daarvoor moet je jaren op een wachtlijst.
Maar het is niet zo heel verbazend, want we weten ook dat veel autoritjes niet voor de grote afstanden zijn. Vooral afstanden die net iets te ver zijn om te lopen. Gemiddeld is een autoritje 7,5km ofzo. Dus die minderheid van autobezitters in Amsterdam, daarvan pakt een deel dus vaak de auto. Tsja, dat ding heb je toch al betaald en de kosten van een kort extra ritje zijn te verwaarlozen.
West-7.1 Fannius Scholtenbuurt mag u parkeren in West-7.
Centrum-2a mag u parkeren in Centrum-2.
Centrum-2b mag u parkeren in Centrum-2.
Centrum-2g mag u parkeren in Centrum-2.
West-11.3 mag u parkeren in West-11.
Zuid 3.1 De Pijp Noord mag u parkeren in Zuid-3 en Zuid-4.
Zuid 4.3 Veluwebuurt mag u parkeren in Zuid-3 en Zuid-4.
Zuid 4.2 Rivierenbuurt Zuid mag u parkeren in Zuid-3 en Zuid-4.
van de Peelstraat 83, 1089 RN naar de Ruysdaelkade 11, 1072 AG is 3,5 à 4kmvan de Sarphatikade 12, 1017 WV naar de Vierwindenstraat 10, 1013 LA is 6 km.
Dat zijn enorme afstanden. Dat je ook in de omliggende straten rond je huis mag parkeren om een parkeerplaats te kunnen vinden, dat is redelijk. Maar je gaat echt niet 6 kilometer verderop parkeren en naar huis lopen, fietsen of met de tram.
En zo rijden Amsterdammers met een parkeervergunning makkelijk de stad door, binnen hun vergunninggebied. Voor winkelen, visite en recreatie. Geef ze eens ongelijk! De kosten van een tramritje zijn hoger dan de variabele kosten van het autoritje. Fietsen is vooral een alternatief als je geen auto hebt of als je niet graag met je auto in de stad rijdt. Of als je haast hebt natuurlijk. Heb je de tijd, rij je graag in je auto dan is het leven goed met een bewonersparkeervergunning. Bijvoorbeeld als je er voor Centrum-2 eentje hebt. Voor elk wissewasje een rondje over de grachten…
In de Telegraaf verscheen op 11 augustus 2023 een artikel (met een kopietje) over autoluw beleid in steden. Even analyseren dus.
Het woordgebruik:
“liever kwijt dan rijk” (waarbij rijk de auto is).
“gouden koets” (= auto)
“woekertarieven om de auto in de binnenstad te stallen” (gemene exploitatie van mensen in nood)
“autoluw maken van de stad lijkt het streven” (het lijkt zo, maar eigenlijk is het autootje pesten)
“de automobilist heeft het nakijken” (wordt niet naar geluisterd, heeft geen stem)
“Ook in steden als Groningen en Nijmegen.” (Amsterdam is al erg, nu ook elders)
“betutteling ten top” (paternalistisch, tegen vrijheid)
“gedachtekronkel van een aantal bestuurders” (een paar zijn er gek, niet voor rede vatbaar, afwijking van de norm, alleen die hoeven gestopt te worden)
“stemmen allemaal links en dat zijn nu eenmaal autohaters” (ad hominem, ze haten nu eenmaal, zo zijn ze)
“is het spuugzat” (enorm gefrustreerd)
“Natuurlijk snap ik ook wel” (geïnterviewde is de redelijkheid zelve)
“rigide alles te verbieden” (overdrijving, alsof de auto verboden wordt)
“bizarre dagtarieven van 24 euro” (overdrijving, de prijs van een hele dag parkeergarage)
“Onder het mom van het herwinnen van de openbare ruimte” (alsof dat een leugen is, dat het daar eigenlijk niet voor is, maar dit is niet onderbouwd)
“steeds ontoegankelijker en onbetaalbaarder gemaakt” (geredeneerd vanuit de auto)
“mensen die minder mobiel zijn, onze ouderen of grote gezinnen hebben daar geen boodschap aan.” (zogenaamde ‘whataboutism‘, de vermeende nadelen voor anderen als argument aanvoeren)
“realiteit voor deze inwoners is dat de binnenstad onbereikbaar is geworden” (opnieuw overdrijving en eigenlijk onwaarheid, want verondersteld dat die inwoners met de auto moeten kunnen komen)
“klanten wijken uit naar plekken waar parkeren wél gratis is en winkels gewoon de hele dag te bereiken zijn met de auto” (gangbaar misverstand, terwijl winkels met heel veel passerende voetgangers per definitie meer klanten hebben dan als er een auto van klant geparkeerd voor de deur staat. Dan misschien 4 klanten per uur in plaats van duizenden.)
“ondernemers in Groningen ruim 500 euro voor een parkeervergunning voor bijvoorbeeld hun medewerkers” (opnieuw, alsof de auto de norm is. Medewerkers komen niet allemaal met de auto)
“groene tunnelvisie” (opnieuw, wij zijn heus redelijk, maar die gemeentebesturen draven door)
“heus niet principieel tegen verduurzaming” (opnieuw, zijn redelijk maar…)
“zogenaamd ’inclusief’ beleid” (omkering van zaken, de auto in de openbare ruimte sluit juist veel mensen uit)
“gewone Groningers uitgesloten (…) vereenzamen onze ouderen” (auto is norm, niet onderbouwd, onlogisch omdat auto, zeker in Groningen, niet de norm is)
“de happy few (…) studenten, bewoners die genoeg te besteden hebben en mensen zonder lichamelijke beperkingen (…) de ‘havermelkelite'” (alles om de automobilist de underdog te laten lijken, het arme slachtoffer)
“heeft het er alle schijn van” (opnieuw, alsof het een leugen is dat de openbare ruimte erdoor verbeterd)
“wrijven ijverige ambtenaren zich alvast in de groene handen” (ook ambtenaren zitten in het complot, zijn niet neutraal, iedereen is tegen de automobilist)
“wanhoop van forenzen én omwonenden” (laat die auto ‘gewoon’ door rijden, dan is iedereen blij, nu veroorzaak je problemen, de auto is niet het probleem)
“De Nijmeegse ’ban-de auto ideeënbus’ (grabbelton met pogingen om de auto tegen te werken, ondoordacht, amateuristisch beleid)
“Ook wordt ervan gedroomd” (is een droom, geen werkelijkheid)
“zonder schroom de ambitie door om Nijmegen hiermee vooruit te laten lopen op landelijk beleid.” (het is schaamtelijk beleid)
„Pestkoppengedrag” (opnieuw, persoonlijk maken, ze zijn tegen ons)
“de plannen voor stapvoets rijden.” (overdrijving, 30km/u is niet stapvoets)
“het stadscentrum op termijn op slot voor auto’s van niet-bewoners”
Volgt nog een woordvoerder van een kleine lokale stadspartij in Nijmegen die vindt dat het te snel gaat en beter met hele kleine stapjes kan gaan. Dan nog twee experts met een genuanceerd verhaal, dat de auto moet inschikken. Laatste zin: “We moeten accepteren dat voor bewoners, bezoekers en ondernemers autoluw het nieuwe normaal is. Of we dat willen of niet.” en de lezer kan dan grommend met de vuist op tafel slaan: hebben ze ons weer te grazen genomen!
Wel mooi dat de experts nog aan het woord komen, zo lijkt het op journalisme.
Daar dacht ik aan toen ik bij de NOS las dat 200 vakantiegangers met bussen uit Italië worden terug gehaald omdat hun auto’s, caravans en campers kapot zijn door grote hagelstenen.
Als je geen auto bezit dan huur je een hotel, huisje, caravan of tent als onderdak en ben je met het ov of een huurauto gekomen. Dan stop je de huur en zoek je elders onderdak. De huurauto verruil je voor een andere. Klein ongemak van een middag ofzo.
Close
Ad-blocker not detected
Consider installing a browser extension that blocks ads and other malicious scripts in your browser to protect your privacy and security. Learn more.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99581370-730df8.jpg)
